مردم ایران در باره پرتوهای زیانبار فرابنفش آگاهی کافی ندارند
- بی بی سی - 18 مهٔ 2015 - 28 اردیبهشت 1394
علی گورانی، رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت ایران، می‌گوید مردم تاکنون آموزش ندیده‌اند که خود را در برابر پرتوهای فرابنفش نور خورشید حفظ کنند و سازمان‌های متولی نیز این موضوع را پیگیری نکرده‌اند.
آقای گورانی گفت: "با کمک سازمان انرژی اتمی ۳۲ دستگاه سنجش پرتوگیری امواج فرابنفش خورشیدی در کشور نصب و به عنوان یک شاخصی دراعلام
هواشناسی برای عموم مردم اطلاع رسانی می‌شود."
او معتقد است برخی بیماری‌های پوستی و چشمی در ایران به این علت زیاد است که مردم در معرض تابش این پرتوها هستند و تا این لحظه
تمام استان‌ها در محدوده نیاز به محافظت شدید قرار گرفته‌اند."
رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت همچنین گفت ایران جزء کشورهایی است پرتوهای آفتاب در آن "بالا" است و "چهار فصل پرتوگیری"
آفتاب دارد به همین دلیل بیماری‌های پوستی مثل سرطان پوست و آسیب‌های چشمی مثل "آب مروارید" در ایران شیوع دارد.
او می افزاید: "به نسبت بسیاری از کشورها پوست مردمان زودتر پیر می‌شود و پیر پوستی زودرس داریم به طور کلی ۷۰ درصد علت این آسیب‌ها
دریافت پرتوهای ماورای بنفش خورشید است."
پرتوهای فرابنفش
در کشورهای غربی در کنار اعلام وضعیت هوا، میزان پرتو فرابنفش نیز بصورت روزانه و حتی ساعتی اعلام می‌شود.
آفتاب از سه جزء نور، گرما و پرتو فرابنفش تشکیل شده است. پرتو فرابنفش به سه دسته A (طول موج ۳۱۵ تا ۴۰۰ نانومتر)، B (طول موج
۲۸۰ تا ۳۱۵ نانومتر) و C (طول موج ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانونتر) تقسیم می‌شود.
جو زمین تقریبا تمام امواج C را جذب می‌کند و پرتو فرابنفشی که به زمین می رسد عمدتا از نوع A و کمی هم از نوع B تشکیل شده است.
مهمترین مضرات پرتوهای ماوراء بنفش پوستی و چشمی هستند. کودکان در مقابل آثار مضر پرتوهای فرابنفش آسیب‌پذیرترند. برخی مشاغل مثل
کشاورزی و رانندگی یا مشاغلی که ساعت‌های طولانی زیر آفتاب کار می‌کنند هم بیشتر در معرض خطر هستند.
کسانی که پوست روشن، کک و مک، موی بور یا قرمز دارند یا در خانواده سابقه سرطان پوست داشته‌اند بیشتر باید پوست خود را از پرتوهای
فرابنفش آفتاب محافظت کنند.
مهمترین آسیب‌های پوستی پرتو فرابنفش، آفتاب سوختگی، پیر شدن پوست و سرطان پوست است.
عوارض چشمی پرتوهای ماوراء بنفش التهاب قرنیه (photokeratitis) و التهاب ملتحمه (photoconjunctivitis) و ناخنک (Pterygium) و سرطان
چشم هستند. برف‌کوری نوع شدیدی از التهاب قرنیه است که بعلت انعکاس پرتوهای فرابنفش از برف ایجاد می‌شود.
بیماری چشمی دیگری که از پرتوهای فرابنفش ایجاد می‌شود آب مروارید یا "کاتاراکت" است. آب مروارید شایعترین علت نابینایی در دنیاست.
البته این بیماری بعلت افزایش سن هم ایجاد می‌شود اما سازمان بهداشت جهانی تخمین زده ۲۰ درصد موارد آب مروارید در دنیا بعلت پرتو
فرابنفش B است.
تمام این عوارض قابل پیشگیری هستند، با پوشش مناسب برای محافظت پوست و چشم. برای پوست پوشاندن پوست با لباس مناسب (مثلا پیراهن
آستین بلند) و کلاه لبه‌دار روش مهمی است.
کرم‌های ضد آفتاب وسیع‌الطیف (که از هر دو پرتو ماوراء بنفش A و B محافظت می‌کنند) با درجه محافظت (SPF) سی به بالا مناسبترین
کرم‌های ضد آفتاب محسوب می‌شوند.
عینک آفتابی مناسب، عینکی است که کناره‌های چشم را محافظت کند، محافظت صد در صد در مقابل پرتو ماوراء بنفش بدهد و UV ۴۰۰ باشد.
به گفته کارشناسان برای تهیه عینک استاندارد باید به مراکز معتبر مراجعه کرد و یا عینک‌هایی خرید که شناسنامه معتبر دارند. عینک‌هایی
که نشان استاندارد اتحادیه اروپا (CE) یا آمریکا (ANSI) دارند عینک‌های قابل اعتمادی هستند. باید در نظر داشت که تیرگی رنگ عینک
الزاما به معنی مناسبتر بودن آن نیست.
قانون سایه
وقتی سایه شما از خودتان بلندتر است (اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر) کمتر در معرض پرتوهای فرابنفش آفتاب هستید.
وقتی سایه شما از خودتان کوتاهتر است (حوالی ظهر) بیشتر از هر وقت دیگری در معرض پرتوهای فرابنفش هستید.
در تهران بین ساعت‌های ۹ صبح تا ۳ بعدازظهر بیشترین زمان پرتوهای فرابنفش است.
شاخص
رنگ
میزان خطر برای فرد بدون محافظت
توصیه‌ها
۰-۲سبزکم
در روزهای آفتابی، عینک آفتابی بزنید.
اگر پوستتان به آفتاب سوختگی حساس است از کرم ضد آفتاب +۳۰ استفاده کنید.
مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید.
۳-۵زردمتوسط
حتی‌الامکان در اواسط روز که آفتاب شدید است در سایه باشید یا داخل ساختمان بمانید.
اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی
در روزهای غیر آفتابی.
۶-۷نارنجیشدید
بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.
اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی
در روزهای غیر آفتابی.
مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید.
۸-۱۰قرمزخیلی شدید
بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.
اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی
در روزهای غیر آفتابی.
مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید.
بیش از ۱۱بنفشخطرناک
بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.
اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی
در روزهای غیر آفتابی.
مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید.
باور نادرست
واقعیت
برنزه کردن کاری بی‌ضرر است برنزه شدن دفاع بدن است در مقابل مضرات پرتوهای فرابنفش برنزه شدن پوست را در مقابل آفتاب محافظت می‌کند.
پوست تیره محافظت اندکی در مقابل پرتوهای فرابنفش ایجاد می‌کند.
در روز ابری که آفتاب‌سوختگی اتفاق نمی‌افتد تا هشتاد درصد پرتو فرابنفش می‌تواند از ابرها عبور کند. گرد و غبار هم افراد را بیشتر
در معرض این اشعه قرار می‌دهدوقتی در آب هستید دچار آفتاب سوختگی نمی‌شویدآب محافظت اندکی در برابر پرتو فرابنفش ایجاد می‌کند.
انعکاس این پرتوها از سطح آب می‌تواند فرد را بیشتر در معرض آن قرار دهدپرتوهای فرابنفش در زمستان خطرناک نیستندبطور کلی پرتوهای
فرابنفش در زمستان کمتر هستند اما متوجه هوای سرد و آفتابی باشید چون نور خورشید ممکن است شدیدتر باشد. برف نیز می‌تواند تا دو
برابر شدت پرتوها را افزایش دهد.با کرم ضد آفتاب می‌توان بیشتر آفتاب گرفتاز کرم ضد آفتاب نباید برای افزایش زمان آفتاب گرفتن
استفاده کرد. استفاده درست از کرم هم بسیار مهم است.اگر گرمای آفتاب را احساس نکنیم نور آن بی‌ضرر استپرتو فرابنفش را نمی‌توان
حس کرد. گرمای آفتاب محصول پرتو مادون قرمز آن است نه پرتو فرابنفش.
متن بی بی سی به گونه ای دیگر:
علی گورانی، رئیس اداره بهداشت
پرتوهای وزارت بهداشت ایران، می‌گوید مردم تاکنون آموزش ندیده‌اند که خود
را در برابر پرتوهای فرابنفش نور خورشید حفظ کنند و سازمان‌های متولی نیز
این موضوع را پیگیری نکرده‌اند.
آقای
گورانی گفت: "با کمک سازمان انرژی اتمی ۳۲ دستگاه سنجش پرتوگیری امواج
فرابنفش خورشیدی در کشور نصب و به عنوان یک شاخصی دراعلام هواشناسی برای
عموم مردم اطلاع رسانی می‌شود."
او معتقد است برخی بیماری‌های پوستی و
چشمی در ایران به این علت زیاد است که مردم در معرض تابش این پرتوها
هستند و تا این لحظه تمام استان‌ها در محدوده نیاز به محافظت شدید قرار
گرفته‌اند."
رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت همچنین گفت
ایران جزء کشورهایی است پرتوهای آفتاب در آن "بالا" است و "چهار فصل
پرتوگیری" آفتاب دارد به همین دلیل بیماری‌های پوستی مثل سرطان پوست و
آسیب‌های چشمی مثل "آب مروارید" در ایران شیوع دارد.
او می افزاید:
"به نسبت بسیاری از کشورها پوست مردمان زودتر پیر می‌شود و پیر پوستی زودرس
داریم به طور کلی ۷۰ درصد علت این آسیب‌ها دریافت پرتوهای ماورای بنفش
خورشید است."
پرتوهای فرابنفش
در کشورهای غربی در کنار اعلام وضعیت هوا، میزان پرتو فرابنفش نیز بصورت روزانه و حتی ساعتی اعلام می‌شود.
آفتاب
از سه جزء نور، گرما و پرتو فرابنفش تشکیل شده است. پرتو فرابنفش به سه
دسته A (طول موج ۳۱۵ تا ۴۰۰ نانومتر)، B (طول موج ۲۸۰ تا ۳۱۵ نانومتر) و C
(طول موج ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانونتر) تقسیم می‌شود.
جو زمین تقریبا تمام امواج C را جذب می‌کند و پرتو فرابنفشی که به زمین می رسد عمدتا از نوع A و کمی هم از نوع B تشکیل شده است.
مهمترین
مضرات پرتوهای ماوراء بنفش پوستی و چشمی هستند. کودکان در مقابل آثار مضر
پرتوهای فرابنفش آسیب‌پذیرترند. برخی مشاغل مثل کشاورزی و رانندگی یا
مشاغلی که ساعت‌های طولانی زیر آفتاب کار می‌کنند هم بیشتر در معرض خطر
هستند.
کسانی که پوست روشن، کک و مک،
موی بور یا قرمز دارند یا در خانواده سابقه سرطان پوست داشته‌اند بیشتر
باید پوست خود را از پرتوهای فرابنفش آفتاب محافظت کنند.
مهمترین آسیب‌های پوستی پرتو فرابنفش، آفتاب سوختگی، پیر شدن پوست و سرطان پوست است.
عوارض
چشمی پرتوهای ماوراء بنفش التهاب قرنیه (photokeratitis) و التهاب ملتحمه
(photoconjunctivitis) و ناخنک (Pterygium) و سرطان چشم هستند. برف‌کوری
نوع شدیدی از التهاب قرنیه است که بعلت انعکاس پرتوهای فرابنفش از برف
ایجاد می‌شود.
بیماری چشمی دیگری که از پرتوهای فرابنفش ایجاد می‌شود
آب مروارید یا "کاتاراکت" است. آب مروارید شایعترین علت نابینایی در
دنیاست. البته این بیماری بعلت افزایش سن هم ایجاد می‌شود اما سازمان
بهداشت جهانی تخمین زده ۲۰ درصد موارد آب مروارید در دنیا بعلت پرتو
فرابنفش B است.
تمام این عوارض قابل پیشگیری هستند، با پوشش مناسب
برای محافظت پوست و چشم. برای پوست پوشاندن پوست با لباس مناسب (مثلا
پیراهن آستین بلند) و کلاه لبه‌دار روش مهمی است.
کرم‌های ضد آفتاب
وسیع‌الطیف (که از هر دو پرتو ماوراء بنفش A و B محافظت می‌کنند) با درجه
محافظت (SPF) سی به بالا مناسبترین کرم‌های ضد آفتاب محسوب می‌شوند.
عینک آفتابی مناسب، عینکی است که کناره‌های چشم را محافظت کند، محافظت صد در صد در مقابل پرتو ماوراء بنفش بدهد و UV ۴۰۰ باشد.
به گفته کارشناسان برای تهیه
عینک استاندارد باید به مراکز معتبر مراجعه کرد و یا عینک‌هایی خرید که
شناسنامه معتبر دارند. عینک‌هایی که نشان استاندارد اتحادیه اروپا (CE) یا
آمریکا (ANSI) دارند عینک‌های قابل اعتمادی هستند. باید در نظر داشت که
تیرگی رنگ عینک الزاما به معنی مناسبتر بودن آن نیست.
قانون سایه
وقتی سایه شما از خودتان بلندتر است (اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر) کمتر در معرض پرتوهای فرابنفش آفتاب هستید.
وقتی سایه شما از خودتان کوتاهتر است (حوالی ظهر) بیشتر از هر وقت دیگری در معرض پرتوهای فرابنفش هستید.
در تهران بین ساعت‌های ۹ صبح تا ۳ بعدازظهر بیشترین زمان پرتوهای فرابنفش است.
| شاخص | رنگ | میزان خطر برای فرد بدون محافظت | توصیه‌ها |
| ۰-۲ | سبز | کم | در روزهای آفتابی، عینک آفتابی بزنید.اگر پوستتان به آفتاب سوختگی حساس است از کرم ضد آفتاب +۳۰ استفاده کنید.مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید. |
| ۳-۵ | زرد | متوسط | حتی‌الامکان در اواسط روز که آفتاب شدید است در سایه باشید یا داخل ساختمان بمانید.اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی در روزهای غیر آفتابی. |
| ۶-۷ | نارنجی | شدید | بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی در روزهای غیر آفتابی.مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید. |
| ۸-۱۰ | قرمز | خیلی شدید | بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی در روزهای غیر آفتابی.مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید. |
| بیش از ۱۱ | بنفش | خطرناک | بین ده صبح تا چهار بعدازظهر زیر آفتاب نمانید.اگر بیرون هستید از کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب ۳۰+ به مقدار زیاد استفاده کنید و هر دو ساعت آن را تجدید کنید حتی در روزهای غیر آفتابی.مراقب آب، ماسه و برف که پرتوها را منعکس می‌کنند باشید. |
| باور نادرست | واقعیت |
| برنزه کردن کاری بی‌ضرر است | برنزه شدن دفاع بدن است در مقابل مضرات پرتوهای فرابنفش |
| برنزه شدن پوست را در مقابل آفتاب محافظت می‌کند | پوست تیره محافظت اندکی در مقابل پرتوهای فرابنفش ایجاد می‌کند |
| در روز ابری آفتاب‌سوختگی اتفاق نمی‌افتد | تا هشتاد درصد پرتو فرابنفش می‌تواند از ابرها عبور کند. گرد و غبار هم افراد را بیشتر در معرض این اشعه قرار می‌دهد |
| وقتی در آب هستید دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوید | آب محافظت اندکی در برابر پرتو فرابنفش ایجاد می‌کند. انعکاس این پرتوها از سطح آب می‌تواند فرد را بیشتر در معرض آن قرار دهد |
| پرتوهای فرابنفش در زمستان خطرناک نیستند | بطور کلی پرتوهای فرابنفش در زمستان کمتر هستند اما متوجه هوای سرد و آفتابی باشید چون نور خورشید ممکن است شدیدتر باشد. برف نیز می‌تواند تا دو برابر شدت پرتوها را افزایش دهد. |
| با کرم ضد آفتاب می‌توان بیشتر آفتاب گرفت | از کرم ضد آفتاب نباید برای افزایش زمان آفتاب گرفتن استفاده کرد. استفاده درست از کرم هم بسیار مهم است. |
| اگر گرمای آفتاب را احساس نکنیم نور آن بی‌ضرر است | پرتو فرابنفش را نمی‌توان حس کرد. گرمای آفتاب محصول پرتو مادون قرمز آن است نه پرتو فرابنفش |
No comments:
Post a Comment