ماهی قرمز! چرا؟
نود سال پیش به همراه ورود چای به ایران ماهی قرمز نیز که سمبل عید چینی است به سفره‌های هفت‌سین مراسم عید نوروز ما وارد شد غافل از اینکه در عید چینی ماهی قرمز را رها می‌کنند تا زندگی جریان یابد و ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین میکنیم تا همزمان با رشد سبزه‌های سفره‌هایمان و باروری زمین هر روز او را به مرگ نزدیک و نزدیک‌تر کنیم.
جالب است بدانید در هیچ کدام از مراسم سنتی‌مان در مورد نوروز ماهی قرمز جایگاهی ندارد. در میان رسوم زرتشتی در سفره عید انار به نشانه باروری و عشق و یا سیب سرخ درون ظرف آب مقدس رها میشود تا عشق و باروری همچنان پاینده بماند. اگر ایرانی‌ها می‌دانستند که ماهی قرمز هیچ ریشه تاریخی در سفره هفت‌سین ندارد به جای پرداخت برای خرید و قتل ماهی‌های قرمز به بهانه عید، سیب قرمز یا انار را در آب رها می‌کردند که ریشه در تاریخ این دیار دارد.
هر سال ایام عید 5 میلیون قطعه ماهی می‌میرند. 5 میلیون قطعه ماهی قرمز به خاطر رنگ و لعاب سفره هفت‌سین، به خاطر هیچ. و عجیب نیست اگر بدانیم در صورتیکه ایرانی‌ها از خرید ماهی قرمز منصرف شوند این تجارت سیاه روزی پایان خواهد یافت. عجیب نیست اگر باور کنیم سیب سرخ یا انار همان سرخی هفت‌سین ایرانی‌ست که ریشه در تاریخ چند هزار ساله سنت ما دارد.
عجیب نیست اگر تابلوی معروف هفت‌سین کمال‌الملک را در کاخ گلستان به تماشا بنشینیم و ببینیم که او نیز ماهی قرمز را میان سفره هفت‌سینش طراحی و نقاشی نکرده است.
ماهی قرمز که از نماد های سال نو چینیست چند دهه است که در خوان نوروزی ایرانیان هم جای خود را باز کرده .ماهی هایی که خوشبخت ترین آنها تنها شاید تا پایان سیزده بدر عمر کنند..ماهی هایی که به غلط و به نظر برخی از زمان قاجار وارد سفره هفت سین شده .
دلیلش؟
عده ای میگویند چون نام عربی آن(سمک) با (س) شروع میشود احتمالا به عنوان سینی جدید وارد هفت سین سنتی شده. در مورد نمادش هم در بیشتر منابع بحث است. برخی آن را نماد حوت و برخی نماد زندگی خوانده اند. زندگی که به واسطه از دست رفتن جان یک موجود زنده به دست می آید.(سین عربی در سفره سنتی ایرانی! خیر شاید از سال نو مسیحی یاد گرفته باشند.)
همه ساله از اواخر بهمن ماه تشت های ماهی قرمز در تمام خیابانها به چشم میخورد. گلفروشی ها میوه فروشی ها اکواریومی ها و حتی دیگر شغلها گویی در مورد فروش ماهی قرمز بهشان وحی شده . فروشنده هایی که حتی معنای ماهی قرمز را بر سر سفره نمی دانند . این بی اطلاعی از فلسفه ماهی قرمز(که به جرات میتوان گفت هیچ فلسفه ای در فرهنگ ایرانی ندارد) تنها مخصوص فروشنده ها نیست شاید بیش از نود درصد مردمی که ماهی میخرند هم نمی دانند ماهی قرمز عید نماد چیست! اغلب این ماهی ها وسیله ای برای سرگرمی و بازی بچه ها میشوند. و تنها یکی دو روز دوام می اورند. تجارت ماهی قرمز همه ساله میلیون ها ماهی بیگناه را به کام مرگ میکشد.سنتی که با نوروز که جشن زایش طبیعت است در تضاد است .
یک تنگ کوچک هر چقدر هم بزرگ باشد باز کوچک است!!
No comments:
Post a Comment