آیا فقه ما پویاست؟ + عقل فقهی

آیا فقه ما پویاست؟

  + عقل فقهی

 امروز جمعه 81/4/7 است. به پخش درسهايي از قرآن آقاي قرائتي از شبكه يك تلويزيون گوش‌مي‌دهم. صحبت برسر اين است كه هرچه مال بيشتر شود زكات هم بايد بيشتر داد. ايشان مثالي مي‌زند بدين شرح: 

            مرحوم شيخ انصاري (كه تقريبا همه طلاب دستكم كتاب«مكاسب» ايشان را خوانده‌اند) هنگامي كه طلبه بود براي تراشيدن سر خود دهشاهي به سلماني مي‌داد. وقتي‌كه حجت‌الاسلام شد بازهم دهشاهي مي‌داد. وقتي‌كه آيت‌الله شد بازهم دهشاهي مي‌داد. وقتي‌كه آيت‌الله‌العظمي شد باز هم دهشاهي مي‌داد. روزي سلماني از اين روند خسته‌شد و نارضايتي خود را بازگفت.

            تا اينجاي داستان جالب بود و من فكركردم كه سخنران از يك هم‌لباس خود كه داراي مقام‌ومنزلتي هم در اقتصاد اسلامي‌است، مي‌خواهد انتقاد‌كند. ولي چنين نبود زيرا دنباله داستان چنين است:

شيخ انصاري پاسخ‌داد: همة اينها كه مي‌گويي درست و نشانه اين است كه علم من زيادشده‌است، ولي سطح سر من كه زياد نشده‌است.

همه حضار خنديدند ولي من متاسف‌شدم، ‌چرا؟:

با اين نتيجه‌گيري، مثال مع‌الفارق بود. مثال درست بود اگر نتيجه‌گيري درستي از آن مي‌شد و گله‌مندي سلماني تحليل مي‌شد. منظور وي اين بود كه از آن سالها تاكنون شما درامدت زيادتر شده. (نمي‌توان گفت ايشان از زمان طلبگي تا به گاه آيت‌العظمايي درامدش يكي بوده) و هزينه‌هاي زندگي من هم بيشترشده، (البته با توجه به اينكه در آن ايام تورم رشد بسياركندي داشته‌است) پس بايد مزد بيشري بدهيد.

نتيجه‌گيري: 

آنگاه كه صاحب «مكاسب» در آن زمان چنين ديدي نسبت به اعتراض يك كارگر دارد، و موضوع تورم را هرچند كه ناچيز، (و نه مانند امروز بسيارزياد) در مسائل اقتصادي جامعه اسلامي دخالت نمي‌دهد، ما نمي‌توانيم مدعي باشيم كه فقه ما از نظر اقتصادي بي‌اشكال است؛ بلكه به اين نتيجه مي‌رسيم كه لازم است علماي دين ما به گونه‌اي مرتب و منظم با يكديگر نشست اقتصادي داشته باشند و مسائل جامعه را حل‌وفصل‌كنند، تا بتوانيم مدعي آن باشيم كه فقه ما پويا و امروزين است.  


خدای را شکر هرچند درس حوزه نخوانده ام دانستم که فقه ما پویا نیست ولی توان آن را نداشتم که با زبان اهلش و به گونه ای جامع بیانش کنم تا اینکه یاری با ادله ای تمام که اهل حوزه هم نمیتوانند در رد آن ردیه بنویسند از دل حوزه برخاست و به این مهم همت گماشت و کتابی نوشت زیر عنوان عقل فقهی که با دیدن آن گفتم: ای یار سخن از دل ما میگویی. بسم الله! این شما و این هم کتاب:  

عقل فقهی 1.pdf 820K   View   Download

عقل فقهی 2.pdf 920K   View   Download