عصر ظهور

پرسش: رابطه امام زمان با دنياي تكنولوژيكي مثلا كامپيوتر، نانو و غيره چيست؟

توضیح: چون ما هميشه از امام زمان در حال عبادت و در محراب(و یا سوار بر اسب) حرف ميزنيم و نميگوييم امام زمان در يك مركز تحقيقاتي پيشرفته نيز نقش داشته است؟ خواهش ميكنم خيلي کامل جواب دهيد چون از بسیاری از علما پاسخ درستي نگرفته ام.

پاسخ:

از روايات مختلف ، به دست مى آيد كه با عنايت ويژه امام مهدى عليه السلام و گسترش سطح آگاهى ، علم و انديشه مردم ، اختراعات ، اكتشافات ، ارتباطات و فن آورى به نهايت كمال خود رسيده و مردم آن عصر ، در بهترين و شكوفاترين برهه زمانى زندگى خواهند كرد . روايات ، جهان را در آن عصر ، متمدّن و در اوج قدرت و پيشرفت علمى معرّفى كرده است و به طور كلى صنعت و فن آورى در آن روزگار ، با صنعت كنونى ، فرسنگ ها فاصله خواهد داشت . اگر تصور شود كه حضرت مهدى عليه السلام حكومت جهانى خود را بر وسايل ساده صنعتى هزار سال پيش بنا مى كند ، پندارى ساده وناپذيرفتنى است مگر اينكه همه كارها جنبه اعجاز داشته باشد و همه امور از اين طريق حلّ گردد وگرنه اداره اين جهان عظيم ، با وسايل بسيار ساده ، با منطق عادى سازگار نیست .
متخصصان رشته هاى گوناگون علوم بشرى نيز ، خود به دانش ها و معلومات اندك شان اعتراف دارند و اذعان مى كنند كه دانش آنها در برابر مجهولات و ناشناخته ها ، چون قطره اى در برابر دريا است ، ليكن بشر روزى قله هاى دانش را طى كرده و ديگر مجهولى در هيچ زمينه براى او باقى نخواهد ماند . در اينجا به گوشه اى از اين پيشرفت هاى صنعتى و تكنولوژى اشاره مى شود : 

. 1 از روايات بر مى آيد كه در عصر حضرت مهدى عليه السلام ، صنايع و وسايل اطلاعاتى ، چنان پيشرفته خواهد بود كه دنيا ، همچون كف دست آشكار شده ، حكومت مركزى را بر اوضاع جهان مسلّط خواهد بود . قدرت ديدارى و شنيدارى ياران مهدى عليه السلام و مردم زياد خواهد شد و . . . . 

. 2 امام صادق عليه السلام در زمينه گسترش و رشد وسايل حمل و نقل ، فرود آمدن حضرت مهدى را به هنگامه ظهور اين گونه تشريح مى كند : « ينزِلُ فى سبع قباب من نور » « او در هفت خيمه از نور فرود مى آيد » . جالب توجّه آن است كه امروز به بشقاب هاى پرنده نيز قباب مى گويند . در يك حديث قدسى آمده است : « و لأسخرنّ معه الرّياح و لأذلّلن له السحاب الصّعاب و لارقيّنّه فى الاسباب » « . . . سوگند كه بادها و ابرها را تسخير او در خواهم آورد و اسبابى [ كه براى سفر به آسمان ها است ] به سفر كردن همه آسمان ها موفّق خواهم داشت » .
. 3 در احاديث عامه آمده است : « و تُكلّمِ و الرَّجُلُ عَذبَهُ سَوطهِ و شِراكُ نَعلِهِ و تَخبرهُ بما اَخذَت اهلُهُ بَعدَه » « منقوله شمشير و بند كفش با انسان سخن مى گويد و به او خبر مى دهد كه خانواده اش بعد از او چه كارى انجام داده اند» . 

. 4 مسئله انرژى و نور به گونه اى حل خواهد شد كه حتّى به انرژى خورشيدى - كه بازگشت همه انرژى ها (به جز انرژى اتمى) به آن است - نيازى نخواهد بود . چنين توسعه شگرفى شايد در پرتو سيستم تكامل يافته انرژى اتمى، بدون تشعشعات زيان بار كنونى حاصل آيد.

شماع زاده: در این زمینه به نظر میرسد منظور گداخت هسته ای باشد. پرسش از هاوکینگ:

س-  چه کشف یا پیشرفت علمی را دوست دارید در زمان حیات خود شاهد باشید؟

ج- دلم میخواهد گداخت هسته ای یک منبع عملی تولید انرژی شود.  در این صورت از یک منبع بی پایان انرژی بدون آلودگی محیط زیست و بدون گرمایش جهانی برخوردار خواهیم بود. 

در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است : « انّ قائمنا اذا قام اَشرَقَتِ الارضَ بنور ربّها و استغنى العبادُ عن ضوء الشمس» «هنگامى كه قائم ما قيام كند، زمين با نور صاحبش روشن گردد . مردم از نور خورشيد بى نياز مى شوند » و بر اين اساس رواياتى كه اشاره به حوادث آينده دارد ، جهان را در روزگار امام عصر ( عج ) ، جهانى متمدن و در اوج قدرت و پيشرفت علمى معرفى مى كند . فرق اساسى پيشرفت در روزگار حضرت مهدى ( عج ) با جهان كنونى در اين است كه در آن زمان ، بشر در عين اينكه بالاترين رشد علمى و صنعتى مىرسد ، به همان اندازه به تعالى اخلاق و كمال انسانى نزديك مى گردد . دانش و علمى كه امام عصر ( عج ) بر روى مردم مى گشايد ، قابل سنجش با پيشرفتى كه بشر از نظر علمى داشته است ، نيست و مردم نيز استقبال بيشترى به فراگيرى دانش نشان خواهند داد تا جايى كه حتى زنان جوان كه هنوز سنى از آنان نگذشته است آن چنان به كتاب خدا و مبانى مذهب آشنا مىشوند كه به آسانى ، حكم خدا را از قران استخراج مى كنند ( بحارالانوار ، ج 52 ، ص 352 ) . رواياتى كه درباره پيشرفت صنعت در عصر ظهور آمده است ، نمايانگر دگرگونى شگرفى در اين زمينه است مانند رواياتى كه مى گويد : شخصى در مشرق ، برادرش را در مغرب مى بيند ( همان ص 391 ) حضرت را به هنگام سخنرانى ، همه جهانيان مى بينند ( كافى ، ج 8 ، ص 340 بحارالانوار ، ج 52 ، ص 336 ) ياران حضرت از فاصله دور با هم سخن مى گويند و سخن يكديگر را مى شنوند ( همان ) چوب تعليمى و بند كفش با انسان سخن مىگويند ( مسند احمد ، ج 3 ، ص 89 فردوس الاخبار ، ج 5 ص 98 ) اشياى درون خانه و ديوارهاى خانه به انسان گزارش مىدهند ( بحارالانوار ، ج 52 ، ص 89 فردوس الاخبار ، ج 5 ، ص 98 ) براى مسافرت در يك چشم به هم زدن به مقصد خود مىرسند ( احقاق الحق ، ج 13 ، ص 351 فردوس الاخبار ، ج 2 ، ص 449 ) و نمونه هاى بسيارى كه هر چند برخى از آنها شايد اشاره به اعجاز داشته باشد ولى با توجه به همه روايات ، آن دگرگونى را مى توان دريافت . 

در پايان چند نكته براى روشن شدن مطلب بيان مى شود : 

يكم : بعد از عصر ظهور به يقين درياى دانش به روى امام مهدى و ( به تبع آن به مردم جهان ) گشوده خواهد شد كه نه تنها به اندازه اى است كه بر پيامبران و اوليا گشوده بوده است بلكه بسيار بيش از آن است كه آنان از دانش بهره داشته اند . طبعا از نظر علمى ، جامعه بشرى از پيشرفتى شگفت انگيز برخوردار بوده و دگرگونى چشمگيرى در جهان دانش ، فرهنگ و صنعت پديد خواهد بود . 

به سخن ديگر ، درك دانش و علمى كه امام عصر ( ع ) بر روى مردم مى گشايد ، قابل سنجش با پيشرفتى كه به بشر از نظر علمى داشته است ، نيست و مردم نيز استقبال بيشترى به فراگيرى دانش نشان خواهند داد تا جايى كه حتى زنان جوان آنچنان به كتاب خدا و مبانى مذهب آشنا مى شوند كه به آسانى حكم خدا را از قرآن كريم استخراج مى كنند . در ابعاد ديگر نيز پيشرفت شگفت انگيزى انجام خواهد گرفت به عنوان نمونه « شخصى در مشرق زمين ، برادرش را در مغرب خواهد ديد » ، « حضرت را به هنگام سخنرانى ، همه جهانيان مى بينند » « ياران حضرت از فاصله دور با هم سخن مى گويند و سخن يكديگر را مى شنوند » . چوب تعليمى و بند كفش با انسان سخن مى گويند » ، اشياى درون خانه به انسان گزارش مى دهند و . . . . پس تغييراتى كه در جامعه آن روز روى خواهد داد مافوق تصور و خيال ماست . 

دوم . دانشى كه در عصر ظهور شكوفا شده و شعبه هاى مختلفى علم آشكار شده ، منحصر در صنعت و اختراع نيست و ابعاد و زواياى مختلفى خواهد داشت از جمله : 

. 1 تبيين كامل آيات قرآنى و گشوده شدن دانش هاى مختلف آن 

. 2 شكوفايى در علم بهداشت و درمان انسان ها 

. 3 رونق كشاورزى ، دامدارى و تأمين تغذيه در حد مطلوب با توجه به دانش بالاى بشر 

. 4 گسترش ارتباطات و حمل و نقل سريع و شگفت آور بشر 

. 5 رشد صنعت و اختراع تجهيزات پيشرفته سمعى و بصرى 

. 6 آموزش حكمت و معارف دينى و عقلى و . . . 

سوم . علم و دانش در آن عصر در جهت خدمت به مردم و آبادى زمين و تأمين زندگى و ايجاد رفاه و رشد و تعالى و تربيت انسانها است . امام زمان ( عج ) راه و روش هايى نو و دقيقى ارائه مى كند كه تا آن روز براى بشر ناشناخته بوده است . از آنجايى كه راه اصلى رشد توليد و خودكفايى ، بهره بردارى از علوم و فنون و تخصصهاى ويژه و طرحها و برنامه ها ماهرانه است علوم فنون بشرى در آن عصر ، با علوم و فنون در دوران پيش از ظهور ، قابل مقايسه نيست . از اين رو ، پيشرفت هايى و رشد توليد و سرمايه در آن دوران ، با هيچ دوره ديگر همانند نيست : امام زمان ( عج ) در همه زمينه ها ، به دانش بشر تكامل مى بخشد چنانكه در علوم الهى و ماوراى طبيعى ، همه اشتباهات و جهل هاى بشرى را بر طرف مى سازد و معيارهاى درست در شناخت مبدأ و معاد را به انسان مىدهد و در علوم مادى و تكنيكهاى رشد اقتصادى و سامان يابى زيست نيز راه و روش هايى شگفت آور ، به انسانيت عرضه مى كند و با شيوه هاى بسيار دقيق ، نظام توليد و بهره بردارى از منابع طبيعى را ، رشدى توصيف ناپذير مى بخشد و بدين گونه مشكل كمبودها و نارسايى هايى را به كلى برطرف مى سازد . پس بشر در اين دوران از هر حيث به كمال مىرسد ، بر عكس ، عصر حاضر كه هر چه علم و صنعت پيشرفت مى كند مشكلات بشر نيز فزونى مى گيرد و غير قابل مهار مى شود ! ! 

چهارم . روايت امام صادق ( ع ) قابل تأمل و تدبر است . امام ( ع ) مى فرمايد : « علم و دانايى از 27 حرف تشكيل مى شود ، تمام آنچه پيامبران ( تا كنون ) آورده اند ، دو حرف است و مردمان بيش از اين دو حرف را تا كنون نشناخته اند . آن گاه كه قائم ما قيام كند ، 25 حرف ديگر را آشكار سازد . . . » . ( بحارالانوار ، ج 52 ، ص 336 ) 

احتمال دارد اين روايت به معناى كثرت باشد و در آن مقدار دانايى بشر در دوران قبل از ظهور و پس از ظهور مقايسه شده و دانش هاى قبل از ظهور ، بسيار ناچيز محسوب گشته است . 

به يقين عنايات و تفضلات الهى در شكوفايى و تكامل علوم در آن عصر دخالت خواهد داشت ، در عين حال كه مردم نيز زمينه هاى لازم براى كسب علم و دانش را در خود فراهم خواهند ساخت ، در روايت زيبايى از امام باقر ( ع ) آمده است : « قائم ما وقتى كه قيام مى كند ، دست خود را بر سر بندگان مى نهد و ( به تأييد الهى ) نيروهاى عقلانى توده ها را تمركز مى دهد و خردها را به كمال مى رساند » . ( اذا اقام قائمنا وضع يده على رؤوس العباد فجمع به عقولهم و اكمل به احلامهم » . ( بحار الانوار ، ج 52 ، ص 336 ) . 

پنجم . از امام باقر ( عليه السلام ) نقل شده كه فرمود : 

ذخر لصاحبكم الصّعب ! قلت : و ما الصّعب ؟ قال : ما كان من سحاب فيه رعد و صاعقه او برق ، فصاحبكم يركبه ، أَما انّه سير كب السّحاب و يرقى فى الأَسباب اسباب السّماوات السّبع والارضين ! ( بحار ، ج 12 ، ص 182 ) براى صاحب و دوست شما ( مهدى ( عليه السلام ) ) آن وسيله سركش ذخيره شده است . راوى اين حديث مى گويد : گفتم منظور از وسيله سركش چيست ؟ 

امام ( عليه السلام ) فرمود : ابرى است كه در آن غرش رعد و شدّت صاعقه يا برق است او بر اين وسيله سوار مىشود آگاه باشيد او بزودى بر ابرها سوار مى گردد و صعود به آسمانها و زمينهاى هفتگانه مى كند .
مسلماً منظور از ابر ، اين ابر معمولى نيست زيرا ابرهاى معمولى وسيله اى نيستند كه بتوان با آنها سفر فضايى كرد آنها در جوّ نزديك زمين در حركتند و با زمين فاصله ناچيزى دارند و نمى توانند از آن بالاتر بروند بلكه اشاره به وسيله فوق العاده سريع السّيرى است كه در آسمان به صورت توده اى فشرده از ابر به نظر مى رسد ، غرّشى همانند رعد ، و قدرت و شدّتى همچون صاعقه و برق دارد و به هنگام حركت ، دل آسمان را با نيروى فوق العاده خود مىشكافد و همچنان به پيش مىرود و مى تواند به هر نقطه اى از آسمان حركت كند . 

و به اين ترتيب ، يك وسيله مافوق مدرن است كه شبيه آن را در وسايل كنونى نداريم تنها در ميان بشقابهاى پرنده و وسايل سريع و سرسام آور فضايى كه امروز داستانهايى از آنها بر سر زبانهاست و نمى دانيم تا چه حد جنبه واقعى و علمى دارد ، شايد شباهت داشته باشد ولى به هر صورت بشقاب پرنده هم نيست . 

از مجموع اين روايات به دست مى آيد كه وضعيت فنون و تكنولوژى در آن زمان ، بسيار متفاوت تر از وضعيت فعلى و گذشته آن خواهد بود هر چند كه بعضى از اخبار مى تواند پيش گويى غيبى از وقايع آينده باشد ( كه تا حدودى با وضعيت فعلى ما منطبق است ) و دليلى بر درستى قول معصومين و حقانيت راه آنان باشد . بايد دانست كه فرق بنيادين پيشرفت در دوران حكومت مهدى ( عج ) با جهان كنونى ، در اين است كه در روزگار ما پيشرفت علم و صنعت ، منجر به سقوط فرهنگ و اخلاق جامعه بشرى شده و گاهى از كنترل و نظارت خارج گشته است چنانكه بعضى از اختراعات و اكتشافات در جهت جنگ و كشتار انسان ها به كار مى رود و يا منجر به تخريب شديد محيط زيست مى شود و امراض و بيمارى هاى گوناگونى در پى دارد و . . . اما در عصر ظهور ، اين وضعيت تغيير خواهد يافت ، بشر در عين اينكه به بالاترين حد رشد علمى و صنعتى مى رسد ، به همان اندازه به تعالى اخلاق و كمال انسانى نيز نزديك مى گردد و علم و صنعت و تمدّن را ، براى پرورش فضايل اخلاقى و رسيدن به هدف آفرينش خود ( عبوديت و عبادت ) به كار مى برد و . . . پس در آن دوران ، صنعت و علمى كه اثر و نتيجه اى جز ويرانى و تباهى و فساد ندارد از بين مى رود يا در مسير درست قرار مى گيرد و صنعتى و تكنولوژى كه در جهت خدمت به بشر است ، گسترش مى يابد

به هر حال ، از حديث بالا بطور اجمال مى توان دريافت كه موضوع عقب گرد صنعتى در كار نيست ، بلكه بعكس سخن از پيشرفت خارق العاده اى در ميان است كه به موازات آن بايد تكامل در همه زمينه ها صورت گيرد .
براى مطالعه در اين زمينه نگاه کنید به:

. 1 چشم اندازى به حكومت مهدى ، نجم الدين خراسانى 

. 2 تحليل تاريخى نشانه هاى ظهور ، مصطفى صادقى 

. 3 مهدويت ( پس از ظهور ) ، رحيم كارگر ( نشر معارف)

برگرفته از وبسایت پرسمان دانشجویی(پرسمان دات اورگ)